مجموعه دوازده گانه تالار، موزه و کاخ گلستان از مکان های گردشگری در مرکز شهر تهران است. یکی از این قسمت ها، عمارت یا تالار الماس میباشد که در بخش جنوبی محوطه باغ گلستان، پس از عمارت بادگیر قرار دارد. نقل است که نام این عمارت را از ایوانچه جنوبی که نمای آیینهکاری مقرنس های آن به الماس شباهت دارد، گرفتهاند. این بنا از قدیمیترین سازه های مجموعه گلستان به حساب میآید که در دوره فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. تزیینات این سازه شامل آیینهکاری، مقرنسکاریهای بسیار زیبا، اُرسیهای رنگارنگ و کاغذ دیواری های فرانسوی میشود. معماری این بنا کاملا ایرانی است که این را از عناصر معماری ایرانی مانند اتاق های گوشواره، بالاخانه، دهلیز ها، پستو ها، زیرزمین یا حوضخانه و... میتوان دریافت. البته در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه تغییراتی در بنا ایجاد شد. برای مثال طاق های قوسی یا رومی در نتیجه تبدیل طاقهای جناغی تالار ایجاد و کاغذ دیواری های فرانسوی در این دوره به دیوار چسبانده شدند.
در حال حاضر این مکان به عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفته است. آثار موجود در این موزه عبارتند از: تصاویری از ناصرالدین شاه و درباریان او در هنگام شکار، تندیسی از عباس میرزا فرزند و ولیعهد فتحعلی شاه قاجار، تابلویی از فتحعلی شاه و مجسمه هایی از دیگر پادشاهان قاجار. با وارد شدن به راهرو عمارت و عبور از مقابل اتاق های کوچک و دهلیز ها، تالار اصلی نمایان میشود. پس از آن بخش کنترل بلیت و بعد یک راهروی تنگ قرار دارند که دیوار های آن مزین به عکس شکار های همایونی گونه هیا جانوری و خادمین و افراد درجه چندم که پس از شکار کردن حیوانی عکس یادگاری انداختهاند، میباشد. پس از این راهرو، شاه نشین کوچکی نیز وجود دارد که محل نگهداری چندین مجسمه مفرغی از مظفرالدین شاه است.
در زمان جنگ تحمیلی، با برخورد موشک در نزدیکی این منطقه، لرزشی ایجاد شد که به موجب آن بخشی از سقف و دیوار ها دچار آسیب شد. پس از جنگ اقداماتی جهت بازسازی بنا انجام شد که در این حین به کاغذ دیواری ها فرانسوی برای تکمیل مرمت نیاز بود. خوشبختانه مقداری از این نوع کاغذ دیواری در انبار کاخ گلستان یافت شد.
برای بازدید از عمارت الماس به تهران، منطقه 12، خیابان 15 خرداد، ضلع شمالی میدان ارگ، خیابان داور، مجموعه کاخ گلستان مراجعه نمایید. اگر از مترو استفاده میکنید در ایستگاه امامخمینی یا ایستگاه 15 خرداد پیاده شوید.